Rok 2022 przyniesie duże zmiany w urlopach dla rodziców. Wszystko dla zachowania równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym, wynikającej z uchwalonej przez Parlament Europejski specjalnej dyrektywy „work-life balance”. Ma pojawić się urlop z powodu „siły wyżej” oraz urlop opiekuńczy, który trwałby 5 dni. Państwa członkowskie mają czas na wprowadzenie zmian do sierpnia 2022 roku.
Dyrektywa „work-life balance” a urlopy rodzicielskie
Z myślą o rodzicach w 2019 roku Parlament Europejski uchwalił tzw. „dyrektywę work-life balance”. Państwa członkowskie Unii do sierpnia 2022 roku mają obowiązek wdrożenia nowych przepisów obejmujących urlopy rodzicielskie.
Dyrektywa stawia sobie za cel zapewnienie równości na rynku pracy między mężczyznami i kobietami. Ma również zachęcać do równiejszego podziału obowiązków rodzicielskich.
Oto najważniejsze zmiany, zapisane w dyrektywie:
- Art. 9 m.in. daje rodzicom możliwości skrócenia godzin pracy oraz wprowadzenia elastycznego czasu pracy.
- Art. 7 daje każdemu pracownikowi prawo do czasu wolnego z powodu „siły wyższej”. Chodzi o sprawy rodzinne niecierpiące zwłoki i spowodowane chorobą lub wypadkiem np. najbliższej osoby.
Prace nad nowymi rozwiązaniami i wprowadzeniem dyrektywy w życie prowadzi Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Dyrektywa pozostawia państwom członkowskim dużą swobodę w sposobie wdrożenia przepisów. Kolejnym etapem będzie zgłoszenie do wykazu prac Rady Ministrów projektu ustawy.
Urlop opiekuńczy wydłużony do 5 dni?
Dyrektywa zakłada również wprowadzenie tzw. urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni. Mógłby on w Polsce zastąpić obecną tzw. „opiekę nad dzieckiem”, która trwa dziś 2 dni w roku. Miałby też być także rozszerzony na wszystkich krewnych, którzy zamieszkują w tym samym gospodarstwie domowym: matkę, ojca, małżonka / małżonkę. Na razie nie wiadomo, jakie założenia pojawią się w polskim kodeksie pracy.
Urlopy rodzicielskie w Polsce – jak wyglądają dziś?
Rodzaje i wymiar urlopów rodzicielskich w Polsce reguluje Kodeks pracy. Aktualnie dzielą się na:
- Urlop macierzyński – jest urlopem przysługującym matce oraz ojcu w zakresie nie wykorzystanym przez matkę. Długość urlopu jest zależna od liczby narodzonych dzieci w trakcie jednego porodu. Wynosi od 20 tygodni (na jedno dziecko) oraz do 37 tygodni (w przypadku urodzeniu pięciu lub większej liczby dzieci).
- Urlop rodzicielski – przysługuje matce i ojcu łącznie. Jego długość zależy od liczby urodzonych dzieci w czasie jednego porodu (do maksymalnie 32 tygodni po urodzeniu jednego dziecka lub do 34 tygodni w przypadku urodzenia dwójki lub więcej dzieci)
- Urlop wychowawczy – to urlop, który może zostać wykorzystywany przez oboje rodziców jednocześnie oraz rozłożony na nie więcej, niż 5 części. Łącznie wynosi do 36 miesięcy
- Urlop ojcowski – do wykorzystania przez ojca, nim dziecko ukończy 2 rok życia. Wynosi łączni 2 tygodnie.
Prawa dla rodziców w pracy. Projekt fundacji Share the Care
Fundacja Share the Care przedstawiła już swoje rekomendacje, jakie zmiany powinny się znaleźć w polskim prawie. Nie wiadomo jednak, czy ustawodawca zdecyduje się z nich skorzystać:
- Dodanie do aktualnie obowiązującego urlopu rodzicielskiego (32 tygodnie) dodatkowych 8 tygodni tylko dla ojców
- Możliwość korzystania z prawa do 4 miesięcy urlopu rodzicielskiego dla ojców niezależnie od praw matki
- Uniemożliwienie przeniesienia 2 miesięcy urlopu rodzicielskiego na drugiego rodzica poprzez odpowiednie zapisy prawne
- Uproszczenie przepisów i nazewnictwa urlopów po urodzeniu dziecka, ujednolicenie wysokości zasiłku do 80% wynagrodzenia w czasie trwania urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego
- Zwiększenie opieki nad dzieckiem do 5 dni, a także rozszerzenie listy osób, nad którymi sprawowana może być opieka. Takimi osobami miałyby się stać seniorzy, krewni, zamieszkujący razem z pracownikiem.
Materiał źródłowy: https://polskatimes.pl/nowosci-w-urlopach-w-2022-roku-sila-wyzsza-powodem-wziecia-dnia-wolnego-5dniowy-urlop-opiekunczy-zamiast-2-dni-na-opieke/ar/c3-15915263
